گاهی پیش میآید که دسترسی به دستگاه فشارسنج برای اندازهگیری فشار خون ممکن نیست؛ در چنین مواقعی افراد با گرفتن فشارخون با نبض بدون دستگاه روی میآورند. این روش اگرچه به دقت دستگاه فشارسنج نمیرسد، اما میتواند در مواقع اضطراری کمککننده باشد. اندازهگیری فشار خون از طریق نبض به دقت و تجربه بالایی نیاز دارد و برای شرایط خاص مناسب است. با این حال، خرید دستگاه فشارسنج بهدلیل سهولت و دقت بیشتر، همچنان گزینهای مطمئنتر محسوب میشود و امکان کنترل منظم فشار خون را در خانه فراهم میکند. در ادامه این مطلب اطلاعات کاملی در مورد اندازهگیری فشارخون از طریق نبض به دست میآورید.
گامهای اساسی برای اندازهگیری فشار خون از طریق نبض
اندازهگیری فشار خون از طریق نبض، روشی تقریبی است که در مواقع اضطراری و بدون داشتن دستگاه فشارسنج به کمک افراد میآید. این روش بر پایه احساس نبض و تحلیل شدت و تعداد ضربان قلب انجام میشود. البته، باید توجه داشت که این روش دقت اندازهگیری با دستگاه را ندارد و نمیتواند جایگزینی مطمئن برای دستگاه فشارسنج بهشمار رود. با این حال، در ادامه به بررسی مراحل اصلی این روش میپردازیم تا با آن آشنا شوید.
1 . آمادهسازی و آرامش قبل از اندازهگیری(گرفتن فشارخون با نبض بدون دستگاه)
اولین قدم در اندازهگیری فشار خون از طریق نبض، ایجاد شرایطی است که بدن در حالت استراحت باشد. برای این منظور، چند دقیقه قبل از شروع به نشستن در یک محیط آرام بپردازید و نفسهای عمیق بکشید. فشار خون به عوامل مختلفی مانند استرس، وضعیت بدنی و حتی دمای محیط وابسته است؛ بنابراین، با آرام کردن ذهن و بدن میتوانید تا حدی دقت اندازهگیری خود را بالا ببرید.
2 . انتخاب محل مناسب برای نبضگیری
پس از آرامشبخشی، باید محل مناسبی را برای احساس نبض انتخاب کنید. دو نقطه معمول برای نبضگیری وجود دارد:
- نبض مچ دست (این محل بهدلیل دسترسی راحتتر، بیشتر استفاده میشود. برای پیدا کردن نبض مچ دست، باید انگشت اشاره و وسط خود را روی قسمت داخلی مچ (در سمت انگشت شست) قرار دهید.
- نبض گردن (کاروتید): اگر نبض مچ دست بهراحتی قابل لمس نباشد، میتوانید نبض گردن را امتحان کنید. برای این کار، انگشتان خود را در سمت چپ یا راست گردن، دقیقاً در کنار نای قرار دهید تا ضربان کاروتید را احساس کنید.
3 . قرار دادن انگشتان بر روی نبض و احساس ضربان
پس از انتخاب محل نبضگیری، انگشتان اشاره و وسط خود را به آرامی روی نبض قرار دهید. فشار زیاد در این مرحله ممکن است جریان خون را مسدود کند و نتایج اشتباهی بدهد. از انگشت شست برای نبضگیری استفاده نکنید، زیرا شست خود ضربانی دارد که ممکن است با نبض واقعی شما تداخل پیدا کند و دقت اندازهگیری را کاهش دهد.
4 . شمارش تعداد ضربان قلب
بعد از احساس ضربان، تعداد ضربانهای نبض را در ۱۵ ثانیه بشمارید. برای افزایش دقت، از یک ساعت یا تایمر استفاده کنید. سپس عدد به دست آمده را در ۴ ضرب کنید تا تعداد ضربان در دقیقه به دست آید. این عدد بهعنوان نبض شما در حالت استراحت محسوب میشود و میتواند اطلاعاتی کلی درباره وضعیت فشار خون شما ارائه دهد.
در افراد بالغ، تعداد ضربان قلب در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است. اگر تعداد ضربان بیش از ۱۰۰ باشد، احتمال وجود فشار خون بالا وجود دارد. ضربان کمتر از ۶۰ نیز ممکن است نشاندهنده فشار خون پایین باشد، اما بهتر است با پزشک مشورت کنید.
5 . توجه به قدرت و شدت ضربان نبض
قدرت و شدت ضربان یکی از شاخصهای مهم در تخمین فشار خون است. اگر احساس میکنید ضربان نبض قوی و محکم است، ممکن است نشانهای از فشار خون بالا باشد. در مقابل، ضربان ضعیف و کمجان میتواند به فشار خون پایین اشاره کند. البته این شاخص هم نسبی است و نیاز به تجربه و تکرار دارد تا بتوان به درستی آن را تفسیر کرد.
6 . ارزیابی نظم ضربانها
ریتم یا الگوی ضربانهای نبض نیز میتواند نشانههایی از فشار خون ارائه دهد. ضربانهای منظم و پیوسته نشاندهنده سلامت بیشتر سیستم قلبی-عروقی است، اما ضربانهای نامنظم ممکن است به مشکلات قلبی یا ناپایداری فشار خون اشاره کنند. در صورتی که ضربانهای نبض شما نامنظم و بیقاعده است، توصیه میشود که از روشهای دقیقتر مانند دستگاه فشارسنج برای بررسی وضعیت فشار خون خود استفاده کنید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
7 . تحلیل نتایج و تفسیر آن
اینکه نتایج به دست آمده دقیقاً به چه معناست و آیا فشار خون شما در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر، بسته به سن، سطح فعالیت بدنی و عوامل دیگری متغیر است. به طور کلی، این روش بهعنوان یک راهنمای تقریبی میتواند اطلاعاتی کلی درباره وضعیت شما بدهد، اما نتایج آن برای تشخیص یا درمان کافی نیست.
اهمیت استفاده از دستگاه فشارسنج برای اندازهگیری دقیق
اندازهگیری فشار خون از طریق نبض تنها یک روش تقریبی و بدون دقت کافی است. دستگاههای فشارسنج که بهطور خاص برای این کار طراحی شدهاند، دقیقتر و مطمئنتر هستند. با خرید دستگاه فشارسنج، شما میتوانید فشار خون خود را در خانه و بهصورت دقیق اندازهگیری کنید و از وضعیت سلامت قلب و عروق خود مطلع شوید. به علاوه، دستگاههای فشارسنج انواع مختلفی دارند و در قیمتهای متنوعی موجود هستند، از جمله قیمت دستگاه فشارسنج ارزان که میتواند برای کاربرد خانگی مناسب باشد.
بهطور کلی، دستگاههای فشارسنج نسبت به روش نبضگیری برتری دارند زیرا نتیجهای دقیق و علمی ارائه میدهند و حتی در مدلهای ارزانتر نیز نتایج قابل اعتمادی دارند. این دستگاهها بهویژه برای افرادی که نیاز به کنترل مداوم فشار خون خود دارند، مانند بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا پایین، گزینهای بسیار مناسب و کارآمد محسوب میشوند.
استفاده از دستگاه فشارسنج در خانه، به افراد این امکان را میدهد که تغییرات فشار خون خود را با دقت بیشتری بررسی کنند و در صورت لزوم اقدامات لازم را برای حفظ سلامتی انجام دهند.
خلاصه
اندازهگیری فشار خون با نبض بدون دستگاه روشی ساده و قابل استفاده در مواقع اضطراری است، اما دقت کافی ندارد و به تجربه بیشتری نیاز دارد. این روش تنها اطلاعاتی کلی از وضعیت بدن به دست میدهد و نمیتواند جایگزین استفاده از دستگاه فشارسنج شود. توصیه میشود برای کنترل دقیق و منظم فشار خون، از یک دستگاه فشارسنج خانگی استفاده کنید تا سلامتیتان بهطور کامل تحت نظر باشد.