تخریب عصبی ناشی از دیابت، با نام نوروپاتی دیابتی شناخته میشود. این حالت زمانی به وجود میآید که عصبها به دلیل تأثیرات منفی دیابت و پیامدهای آن آسیب میبینند. نوروپاتی دیابتی میتواند بر انواع مختلف عصبها در سراسر بدن، از جمله عصبهای پاها، اندامها و عضلات دیگر تأثیر بگذارد تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح دیابت عصبی از طریق کنترل منظم قند خون با دستگاههای تست قندخون مانند دستگاه تست قندخون کلورچک و مراقبتهای مناسب میتواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
در صورتی که پزشک به شما اطلاع داده باشد که در معرض خطر نوروپاتی دیابتی هستید، احتمالاً سوالاتی درباره این مشکل برایتان پیش آمده است؛ مانند این که علائم نوروپاتی چگونه بوده؟
چه تدابیری برای جلوگیری از آن انجام دهیم؟ عوارض نوروپاتی چه اختلالاتی را در بردارد؟ و آیا راهکارهای درمانی برای این بیماری وجود دارد یا خیر؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوالات هستید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
نوروپاتی دیابتی چیست؟
اختلال عصبی به نام نوروپاتی دیابتی در افراد مبتلا به انواع دیابت، از جمله دیابت نوع ۱ و ۲، به وضوح قابل مشاهده است. این حالت در واقع، به عنوان یک نوع بیماری آسیب عصبی شناخته میشود و عمدتاً بر روی عصبهای پاها تأثیر میگذارد.
علاوه بر این، سایر انواع عصبهای بدن از جمله عصبهای خودمختار و عصبهای حرکتی نیز در این بیماری آسیب میبینند.
عصبهای خودمختار، سیگنالهای مرتبط با حفظ تعادل، عرق کردن، گوارش و عملکردهای غیرارادی را تحت تأثیر قرار میدهند.
همچنین، عصبهای حرکتی نیز سیگنالهای مرتبط با حرکات اندامها را نیز تحت تأثیر قرار میدهند.
در اولین قدم برای کنترل این بیماری دارا بودن دستگاه تست قندخون و نوارتست قندخون یورایت سبز که به وسیله آن بتوانید قندخون خود را مرتبا اندازه گیری کنید بسیار حائز اهمیت است .
انواع نوروپاتی دیابتی
این بیماری انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:
پریفرال نوروپاتی دیابتی یا نوروپاتی محیطی
پریفرال نوروپاتی دیابتی یا همان نوروپاتی دیابتی محیطی، یکی از رایجترین انواع نوروپاتی است که در آن اعصاب پیرامونی مغز و نخاع آسیب میبینند.
این نوع نوروپاتی به طور خاص بر روی عصبهای پاها و دستها تأثیر میگذارد و ممکن است شامل نوروپاتی حرکتی، نوروپاتی حسی یا هر دو باشد.
ضروری است که عصبهای پاها در بیماران دیابتی به صورت منظم و در دورههای چکاپ سالانه مورد معاینه قرار گیرند.
نوروپاتی خودمختار یا نوروپاتی اتونومیک
در این نوع نوروپاتی، اعصابی که مسئول کنترل اندامهای داخلی هستند، آسیب میبینند.
این نوع اعصاب خودمختار را که کنترل عملکردهای بدن مانند ضربان قلب، فشار خون، گوارش و مثانه را بر عهده دارند، تحت تأثیر قرار میدهد. علائم میتواند شامل مشکلات گوارشی، مشکلات مثانه، کاهش آگاهی از افت قند خون و تغییر در ضربان قلب باشد.
نوروپاتی کانونی (فوکال)
این نوع میتواند بهطور ناگهانی ظاهر شود و اعصاب خاصی را تحت تأثیر قرار دهد. علائم ممکن است شامل ضعف ناگهانی در یک عضله، درد شدید در یک ناحیه خاص از بدن یا مشکلات بینایی باشد.
نوروپاتی پروگزیمال
این نوع از نوروپاتی عمدتاً عضلات رانها، باسن و پاها را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند باعث درد شدید و ضعف عضلانی شود.
این نوع نوروپاتی معمولاً یک طرف از بدن را درگیر کرده و به ندرت به سمت دیگر سرایت پیدا میکند. نوروپاتی پروگزیمال معمولاً با درد شدید و کاهش وزن همراه است.
علت نوروپاتی دیابتی چیست؟
علت نوروپاتی دیابتی به بالا بودن میزان گلوکز (قند) و چربی در خون مرتبط است، به خصوص اگر تریگلیسرید در افراد مبتلا به دیابت افزایش یابد ، بنابراین داشتن دستگاه تست خون به همراه نوار تست قندخون یورایت سبز مدل td-4279 برای افرادی که دیابت دارند بسیار ضروری است .
این وضعیت باعث آسیب به عصبها میشود، زیرا افزایش گلوکز خون به عروق خونی کوچک آسیب میزند که نقش حمل اکسیژن و مواد مغذی برای عصبها را دارند.
عدم تأمین کافی اکسیژن و مواد مغذی به عصبها باعث ناتوانی آنها در انجام وظایف صحیح خواهد شد.
با افزایش مدت زمان مبتلا بودن به دیابت، احتمال ابتلا به نوروپاتی دیابتی نیز افزایش مییابد.
علاوه بر این، فشار خون بالا، کمبود ویتامین B، مصرف الکل، مصرف دخانیات، بیماریهای کلیوی یا بیماریهای کبدی، و مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضدسرطان نیز از دلایل شایع این بیماری محسوب میشوند.
علائم رایج نوروپاتی دیابتی چیست؟
نشانهها و علائم رایج نوروپاتی دیابتی شامل موارد زیر هستند:
- حس کرختی و بیحسی در دستها و پاها
- سوزش در دستها و پاها
- احساس درد
- تنش و گرفتگی عضلات
- ضعف
- مشکلات در خواب
- نفخ و مشکلات گوارشی
- عدم تحمل به گرما
- اسهال
- مشکلات ادراری (دفع آب)
- کاهش فشار خون در حالت ایستاده
- مشکلات جنسی
- ناتوانی در تشخیص زمان کاهش قند خون (هیپوگلیسمی)
این نشانهها معمولاً از اندامهای پایینی یا دستها شروع میشوند و به تدریج ممکن است به ساق، ران، و بازوها گسترش یابند.
تشخیص دیابت عصبی
تشخیص دیابت عصبی اغلب با بررسی علائم بالینی و معاینات فیزیکی انجام میشود. پزشکان ممکن است از آزمونهای مختلفی برای ارزیابی میزان آسیب به اعصاب استفاده کنند. برخی از این آزمونها شامل موارد زیر هستند:
- آزمونهای عصبی الکترودیاگنوستیک: این آزمونها شامل الکترومیوگرافی و مطالعات هدایت عصبی است که فعالیت الکتریکی در عضلات و سرعت هدایت پیامهای عصبی را اندازهگیری میکنند.
- آزمونهای حسی: این آزمونها برای ارزیابی واکنشهای عصبی به محرکهای مختلف مانند فشار، دما و لرزش استفاده میشوند.
- آزمونهای عملکرد خودمختار: این آزمونها عملکرد اعصاب خودمختار را ارزیابی میکنند و شامل آزمایشهای مختلفی برای بررسی ضربان قلب، فشار خون و عملکرد گوارشی هستند.
بررسی روشهای درمان نوروپاتی
مدیریت دیابت عصبی عمدتاً بر کنترل قند خون متمرکز است. کنترل مناسب قند خون میتواند از پیشرفت آسیب به اعصاب جلوگیری کند و حتی در برخی موارد باعث بهبود علائم شود. برخی از استراتژیهای مدیریت و پیشگیری از دیابت عصبی شامل موارد زیر هستند:
تغذیه و ورزش: حفظ یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم میتواند به کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت عصبی کمک کند.
کنترل دقیق قند خون: خرید دستگاه تست قندخون برای پایش منظم سطح قند خون و انجام تغییرات لازم در رژیم غذایی، داروها و سبک زندگی بسیار مهم است. دستگاه تست قندخون کلورچک میتواند بهعنوان یکی از ابزارهای مؤثر برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد.
مراقبتهای پا: افراد مبتلا به دیابت باید بهطور منظم پاهای خود را بررسی کنند و از هر گونه زخم، بریدگی یا عفونت آگاه باشند. مراقبت مناسب از پاها میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند.
استفاده از داروهای لازم: پزشکان ممکن است داروهایی برای مدیریت درد و علائم دیابت عصبی تجویز کنند. این داروها میتوانند شامل مسکنها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج باشند.
ضرورت اندازهگیری مرتب قند خون
بسیاری از افراد دیابت دارند ولی از آن بیاطلاع بوده و وقتی متوجه شدهاند که دیر شده است. به همین دلیل، به افراد توصیه میشود تا قند خون خود را به طور مرتب چک کرده و در صورت بالا بودن، آن را در کمترین زمان ممکن درمان کنید.
برای تشخیص قند خون، هم میتوانید به مراکز درمانی مراجعه کنید و هم میتوانید در خانه قند خود را اندازه بگیرید. اندازهگیری قند خون در خانه از طریق خرید نوار تست قند خون یورایت و یا نوار تست قند خون کلورچک مدل td-4230 امکانپذیر است. این نوارها بسیار دقیق بوده و قند خون شما را به درستی نشان میدهد.
مراقبت های روزانه برای نوروپاتی دیابتی
افراد مبتلا به دیابت عصبی باید به مراقبتهای روزانه خاصی توجه کرده تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنند. برخی از این مراقبتها شامل موارد زیر هستند:
- بررسی منظم پاها: پاها باید بهطور روزانه برای هر گونه زخم، بریدگی یا تغییرات غیر طبیعی بررسی شوند.
- استفاده از کفشهای مناسب: کفشهای مناسب و راحت که از پاها به خوبی حمایت میکنند، میتوانند به جلوگیری از آسیبهای بیشتر کمک کنند.
- حفظ بهداشت عمومی: حفظ بهداشت عمومی و استفاده از کرمهای مرطوبکننده میتواند به سلامت پوست و جلوگیری از خشکی و ترکخوردگی کمک کند
خلاصه
نوروپاتی دیابتی چیست؟ دیابت از بدترین بیماریهایی است که بسیاری از افراد در سرتاسر جهان رنج میبرند. انواع دیابت به دلایل مختلفی رخ میدهند. به عنوان مثال دیابت نوع 1 بیشتر در جوانان و به علت مشکلات ژنتیکی رخ میدهد. اما دیابت نوع دو در اثر عدم تحرک و عدم رعایت تغذیه سالم رخ میدهد. نوروپاتی دیابتی به علت تخریب عصبی ناشی از دیابت اتفاق میافتد.
درواقع، این بیماری عصبهای پاهای فرد بیمار تاثیر میگذارد. از مهمترین علائم آن میتوان به بیحسی دستها و پاها، درد در آنها، احساس ضعف و بسیاری از مشکلاتی که در این مقاله بیان کردیم؛ اشاره کرد. برای درمان این بیماری باید حتماً سریع با پزشک متخصص و داخلی مشورت کنید. امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات لازم درباره نوروپاتی دیابتی را به دست آورید.